Voor dit artikel had ik een leuk gesprek met Areke Plesman (presidente van het Bestuur) en Miriam van Zuthpen (Bestuurslid), beiden als vrijwilliger werkzaam in deze bijzondere bibliotheek.
Het Damesleesmuseum is één van de grootste particuliere bibliotheken in Nederland en werd opgericht in 1894. In 1893 richtten twaalf jonge vrouwen, op initiatief van de gezusters Bienfait en “ter bevordering van de intellectuele ontwikkeling der Haagse dames”, de leeskring “mei 1893” op.
Toen er meer belangstelling bleek breidden ze de kring uit tot een leesmuseum. Het was een chique tegenhanger van de “Maatschappij tot Nut van ’t Algemene”, die de verheffing van de gewone man wilde bevorderen. Dames waren niet welkom in de herenbibliotheken. Het leesmuseum, in die tijd een ander woord voor bibliotheek, voorzag dan ook in een behoefte. Sinds 1950 is het Damesleesmuseum gevestigd aan het Nassauplein nummer 15.
Mevrouw Plesman meldde dat er nu ca. 550 leden zijn en sinds 1974 ook mannen lid kunnen worden. Leve de emancipatie! Dat zijn er echter nog maar weinig en meestal zijn het de echtgenoten van onze vrouwelijke leden. Dat viel weer even tegen… We hebben ruim 33.000 boeken in huis en de collectie bestaat uit Nederlandse, Franse, Engelse en Duitse boeken en wordt maandelijks uitgebreid met een selectie van ca. 25 nieuw verschenen boeken. Tien Nederlandse, tien Engelse, twee Franse en twee Duitse titels. Voornamelijk fictie maar ook geschiedenis, biografieën, natuur- en reisboeken.
Elk boek komt eerst “op zicht” en wordt door twee dames van het leescomité gelezen. Wanneer ze het oneens zijn en er samen niet uitkomen wordt het boek “herkeurd” door een derde persoon. Pas daarna wordt het definitief aangeschaft. Het kan dus gebeuren dat een heel populair boek van een bekende schrijver niet wordt aangekocht.
We zijn een echt “museum”, vertelde mevrouw van Zutphen, want er worden nauwelijks boeken weggedaan. In ons archief vind je dan ook nog veel oude uitgaven en eerste drukken. Ons leesmuseum geeft een goed beeld van de geschiedenis van de emancipatie van de vrouw. Wat is er in de loop der jaren aangeschaft? Waar lagen hun interesses? Nadat een boek is goedgekeurd wordt het aangeschaft, krijgt het een barcode en wordt het geplastificeerd. We krijgen geen subsidie dus alle werkzaamheden worden door vrijwilligers (49 dames en 1 man!) uitgevoerd. Ze moeten niet alleen van lezen houden maar ook wel om kunnen gaan met de computer, vertelde mevrouw Plesman. De registratie van het uitlenen en retourneren gebeurt, hoe kan het ook anders, digitaal. Wij stellen dus een grens van 80 jaar voor de vrijwilligers. Naast deze werkzaamheden worden de bezoekers ook onthaald op een kopje thee of koffie.
Van ieder boek schaffen we één exemplaar aan en alle nieuwe boeken liggen, zodra ze binnenkomen, voor de leden ter inzage op de tafel. Ze kunnen aangeven naar welk boek hun belangstelling/voorkeur uitgaat en krijgen dan een nummer. Ze kunnen het boek vervolgens lenen wanneer ze aan de beurt zijn. Er ligt ook een “wensenschrift” op tafel waarin de leden kunnen aangeven welk boek zij graag zien aangeschaft. Ook daar wordt rekening mee gehouden.
We hebben ook een sociale functie, vertelde mevrouw Plesman. Onze leestafel, met Nederlandse en buitenlandse tijdschriften, is erg populair. Op zaterdagen komen veel dames hier een tijdschrift lezen en gezellig kletsen met de andere dames onder het genot van een kopje koffie. Onze leden, die lid moeten zijn van de Vereniging Damesleesmuseum, komen uit de buurt maar ook uit de regio zoals Voorburg en Wassenaar. Wij zijn zeker geen bibliotheek voor “Haagse Dametjes “(wat veelal gedacht wordt) maar voor gewone mensen die van lezen houden! De openingstijden zijn: donderdag, vrijdag en zaterdag van 10.00 uur – 16.30 uur.
Heeft u belangstelling? Loop dan op één van deze dagen eens binnen op het Nassauplein nummer 15. Aanmelden kan via een inschrijfformulier dat verkrijgbaar is in het leesmuseum. Introductie door twee andere leden is gewenst maar kan ook in een gesprek met één van de bestuursleden plaatsvinden.
Josephine de Vijlder (CJP 11 april 2017)