Voor dit artikel was ik op bezoek bij de acteur Hans Peter Ligthart die, in november en februari, tijdens een aantal voorstellingen in de Rode Zaal van De Zalen, in de huid kruipt van Baruch d’Espinoza. Tijdens de historische monoloog “De waarheid is naamloos” neemt hij de luisteraars mee in het leven en denken van Benedictus Spinoza.
Op de website las ik dat hij werd geboren in 1941 en al sinds 1957 actief is als acteur. Toen ik hiernaar vroeg antwoordde hij “Ja, dat klopt. Ik speelde mijn eerste rol op mijn vijftiende. Ik ben opgegroeid in Bussum en op de middelbare school had ik een leraar die me enthousiast heeft gemaakt voor acteren. Tijdens mijn schooltijd heb ik al diverse rollen gespeeld, waaronder de Gysbreght van Amstel.
Ik had de smaak toen al te pakken en ben, naast mijn werk bij de Aegon, altijd en met heel veel plezier, blijven acteren bij het amateurtoneel. Hans Peter heeft inmiddels al meer dan 80 rollen gespeeld en ook een aantal malen de prijs gewonnen voor de beste mannelijke hoofdrol o.a. in “in wankel evenwicht”van Edward Albee en ook voor zijn vertolking in “De bezoeker” van Eric Emanuel Schmitt.
Op mijn vraag of hij één favoriete rol kon noemen antwoordde hij dat dit wat lastig was daar hij zoveel mooie rollen had mogen spelen. Om er toch een paar te noemen: “Een Maan voor de Misdeelden”, dat speelden we in de Koninklijke Schouwburg, “Virginia Woolf” en “In wankel Evenwicht”. Dat waren echt prachtige rollen. In de jaren zestig heb ik ook veel komedies gespeeld, zo vertelde hij. Onlangs, in het kader van 150 jaar van Dale, speelde ik in “de Dikke van Dale” geschreven door Heleen Verburg.
De productie van de voorstellingen is in handen van de Stichting Historisch Theater en de monoloog is niet alleen geschreven door Michel Meissen, maar wordt ook door hem geregisseerd. Ik ken Michel Meissen al jaren, vertelde Hans Peter. Hij heeft al een groot aantal prachtige historische stukken op zijn naam staan. Toen hij me belde met de vraag of ik de rol van Spinoza wilde spelen heb ik dan ook onmiddellijk ja gezegd. Gedurende een monoloog van een uur vertel ik, als Spinoza, over zijn leven, met af en toe een uitstapje naar de huidige tijd. En nee, ik heb, ondanks mijn leeftijd, nog geen probleem met het onthouden van zoveel tekst! Ik moest me wel eerst in Spinoza verdiepen, hoor. Iedereen kent zijn naam maar weinigen kennen zijn leven, nietwaar?
Spinoza werd op 24 november 1632 geboren als zoon van uit Portugal gevluchte Joodse ouders en groeide op in een traditioneel Joods gezin. Hij was een bescheiden en zachtmoedig filosoof die een basis legde voor het vrije woord, tolerantie, godsdienstvrijheid en daarmee ook voor de hedendaagse democratie van onze westerse samenleving. Aan de Rabbijn stelde hij lastige vragen over het bestaan van God en werd, uiteindelijk , door het bestuur van de Joodse Gemeenschap in Amsterdam “in de ban” gedaan omdat zijn ideeën onrust konden opwekken. Hij werd gezien als een atheist die de Bijbel en de Tora aan zijn laars lapte. Hierna wijzigde hij zijn voornaam Baruch (Hebreeuws voor Gezegende) in Benedictus (Latijn voor Gezegende) en vertrok hij naar Rijnsburg. Om de kost te verdienen werd hij lenzenslijper waardoor hij, door het slijpen van glas, een longziekte opliep die tot zijn vroegtijdige dood heeft geleid. De laatste 7 jaren van zijn leven woonde Spinoza op de Paviljoensgracht in Den Haag waar hij zijn bekendste boekwerk “ De Ethica” voltooide. Spinoza stierf in 1677, slechts 45 jaar oud.
De Waarheid is Naamloos
Vrijdag 11 november 2016 : 20.30 uur
Vrijdag 25 november 2016 : 13.30 en 16.30 uur
Zondag 19 februari 2017 : 13.30 en 16.30 uur
Kaarten: € 16 Reserveren: zie www.historisch-theater.nl (onder Agenda) Kassaverkoop: De Zalen, Riouwstraat 1 : vrijdag 4 november, woensdag 9 november, vrijdag 27 januari, vrijdag 3 februari en vrijdag 17 februari van 16.00 – 17.00 uur.
Josephine de Vijlder
